وقتی اسم تحصیل در ایتالیا به میان می‌آید، خیلی‌ها اولین چیزی که به ذهن‌شان می‌رسد «آزمون ورودی» است؛ همان کلمه‌ای که می‌تواند با قدرت تمام، یک موسیقی دلهره‌آور را در ذهن‌تان پخش کند و تمام تصویر شادِ کافه‌های رنگارنگ و خیابان‌های سنگفرش‌شده ایتالیا را لحظه‌ای تار کند! شاید حتی همین ترس باعث شده باشد که بی‌خیال ماجراجویی تحصیلی در این کشور شوید و پرونده اپلای را ببندید. اما اینجا جایی است که باید بگوییم نفس عمیق بکشید، چون واقعیت این است که همه رشته‌ها در ایتالیا نیاز به آزمون ورودی ندارند و اتفاقاً فهرستی بلندبالا از رشته‌ها و مقاطع وجود دارد که می‌توانید بدون کوچک‌ترین مواجهه با هر گونه آزمونی، واردشان شوید. این رشته‌ها بعضی به زبان ایتالیایی ارائه می‌شوند و برخی دیگر به زبان انگلیسی.
حالا تصور کنید به جای آماده‌کردن خودتان برای جلسه آزمون، وقت‌تان را صرف چرخیدن در کوچه‌های قدیمی فلورانس، نشستن کنار ساحل ناپل یا نوشیدن یک فنجان اسپرسو در رم می‌کنید؛ همان جایی که آینده تحصیلی‌تان هم دارد آرام‌آرام شکل می‌گیرد. بنابراین ترس از آزمون را بگذارید کنار، کمربندتان را ببندید و با ما همراه شوید تا تمام این مسیر را با هم مرور کنیم و ببینیم چه دنیای پر از انتخابی پیش رویتان باز است. تازه، می‌توانید وقت مشاوره پذیرش تحصیلی موسسه اعزام دانشجوی علمی نو را رزرو کنید تا مشاوران این موسسه، دقیقاً جلوی‌تان فهرستی از رشته‌ها و مقاطعی بچینند که می‌توانید بدون هیچ گونه آزمونی واردشان شوید.
تحصیل در ایتالیا بدون آزمون ورودی
دانشگاه‌های ایتالیا دو مدل سیستم پذیرش دانشجو دارند. اول Accesso Programmato یا پذیرش محدود که تعداد صندلی‌های هر رشته مشخص است و ورود به آن رقابتی محسوب می‌شود. بعضی رشته‌ها مثل پزشکی، دندانپزشکی، دامپزشکی و معماری در کل کشور آزمون سراسری دارند که زمان، محتوا و ظرفیتش را وزارت دانشگاه و تحقیقات (MUR) تعیین می‌کند.
همچنین بعضی دانشگاه‌ها خودشان برای رشته‌هایی مثل مهندسی، اقتصاد یا روانشناسی ظرفیت می‌گذارند و معمولاً از آزمون‌های استاندارد مثل TOLC استفاده می‌کنند. ممکن است یک رشته در یک دانشگاه محدود باشد ولی در دانشگاهی دیگر آزاد. دوم Accesso Libero یا پذیرش آزاد که در آن هیچ محدودیتی برای ظرفیت نیست، آزمونی ندارند و فقط داشتن دیپلم معتبر (یا معادلش) کافی است.
رشته‌های نیازمند آزمون ورودی
رشته‌های با مقررات ملی – آزمون‌ها و ظرفیت صندلی‌ها به صورت سراسری توسط MUR تعیین می‌شود.
رشته‌های با محدودیت محلی – دانشگاه‌ها ظرفیت را تعیین و آزمون‌های خاص خود را اجرا می‌کنند.
این آزمون‌ها برای مقطع کارشناسی هستند.
آزمون‌های مهم معماری
- Politecnico di Milano (PoliMi) – آزمون ARCHED (به دو زبان انگلیسی و ایتالیایی، ثبت‌نام معمولاً در جولای).
- Politecnico di Torino (PoliTo) – آزمون TIL-A (حضوری، چند نوبت بین مارس تا می‌برای دانشجویان غیراروپایی).
محتوای کلی آزمون معماری: استدلال منطقی، درک مطلب، تاریخ و تاریخ هنر، طراحی و بازنمایی، ریاضیات و فیزیک.
پزشکی و دندانپزشکی هم در این گروه قرار دارند و آزمون‌های مخصوص به خود را برای متقاضیان تحصیل در ایتالیا دارند که به طور کامل توسط MUR تعریف می‌شود.
رشته‌های با محدودیت محلی و آزمون TOLC
TOLC آزمونی استاندارد است که توسط کنسرسیوم دانشگاه‌های ایتالیا (CISIA) برگزار می‌شود و در رشته‌های مختلف به کار می‌رود.
ویژگی: امکان شرکت چندباره و لحاظ بهترین نمره.
انواع مهم TOLC:
- TOLC-I: رشته‌های مهندسی (ایتالیایی و انگلیسی)
- TOLC-E: اقتصاد و علوم اجتماعی
- TOLC-F: داروسازی و شیمی/فناوری
- TOLC-B: زیست‌شناسی
- TOLC-PSI: روانشناسی
- TOLC-SU: علوم انسانی
نکته مهم: نمره TOLC یک دانشگاه را می‌توانید برای درخواست پذیرش در دانشگاه‌های دیگری که همین آزمون را الزامی کرده‌اند، استفاده کنید.
در ایتالیا، بیشتر رشته‌های کارشناسی (Laurea Triennale) به زبان ایتالیایی تدریس می‌شوند. البته تعدادی رشته‌ی کارشناسی انگلیسی‌زبان هم وجود دارد، اما تعدادشان کمتر از مقاطع بالاتر است و معمولاً محدود به حوزه‌هایی همچون اقتصاد و مدیریت، روابط بین‌الملل، بعضی شاخه‌های مهندسی و گردشگری می‌شود.
اما اگر هدف شما تحصیل آسان‌تر، بدون استرس آزمون ورودی رقابتی و با بیشترین شانس پذیرش است، مسیر طلایی در برابر شما مقطع کارشناسی‌ارشد (Laurea Magistrale) خواهد بود. چرا کارشناسی‌ارشد امن‌ترین و آسان‌ترین مسیر است؟
- در بسیاری از رشته‌ها، پذیرش در قالب Accesso Libero (پذیرش آزاد) انجام می‌شود.
- به جای آزمون کتبی یا رقابتی، کمیته پذیرش صرفاً سوابق تحصیلی و ریزنمرات دوره کارشناسی شما را بررسی می‌کند.
- مدرک کارشناسی مرتبط، ریزنمرات، رزومه و توصیه‌نامه مهم‌ترین معیارها هستند.
- امکان انتخاب رشته‌های انگلیسی‌زبان و کاملاً بین‌المللی وجود دارد.
رشته‌ها و حوزه‌های محبوب و آسان‌پذیر بدون آزمون رقابتی
۱. علوم انسانی و علوم اجتماعی
- این گروه وسیع‌ترین و در دسترس‌ترین دسته برای دانشجویان خارجی است:
- روابط بین‌الملل و امور دیپلماتیک – دانشگاه بولونیا، میلان و دیگر مراکز معتبر.
- تاریخ و تاریخ هنر – فلورانس، سیه‌نا و شهرهایی با میراث هنری-تاریخی غنی.
- ارتباطات، روابط عمومی و بازاریابی دیجیتال – دانشگاه IULM میلان از نمونه‌های برجسته.
- زبان‌شناسی و آموزش زبان – شامل ترجمه، تفسیر و مطالعات زبانی نظری.
۲. مدیریت، بازرگانی و اقتصاد
- هرچند برخی مدارس عالی با آزمون خودشان پذیرش دارند، اما بسیاری از رشته‌ها بدون آزمون هستند هستند:
- مدیریت (Gestione Aziendale) – پوشش جامع بازاریابی، مالی، منابع انسانی و کارآفرینی.
- اقتصاد – با تمرکز بر بازارهای بین‌المللی یا بخش‌های تخصصی.
- مدیریت گردشگری و هتلداری – بهره‌گیری از صنعت گردشگری پررونق ایتالیا.
۳. رشته‌های خاص و تخصصی
- مد و طراحی – به‌ویژه در میلان با حضور مؤسسات بزرگی چون دانشگاه پلی‌تکنیک میلان که پذیرش را بر اساس نمونه‌کار و مصاحبه انجام می‌دهند.
دندانپزشکی ایتالیا بدون ازمون
دندانپزشکی در ایتالیا بدون آزمون شدنی نیست. برخلاف رشته‌هایی مثل بسیاری از کارشناسی‌ارشدهای ایتالیا که با پذیرش آزاد انجام می‌شوند، دندانپزشکی جزو رشته‌های کاملاً آزمون‌محور است. اگر بخواهید این رشته را به زبان انگلیسی بخوانید، باید در آزمون بین‌المللی IMAT شرکت کنید. در حال حاضر تنها دو دانشگاه معتبر ایتالیا این امکان را برای متقاضیان تحصیل در ایتالیا فراهم کرده‌اند:
دانشگاه سیه‌نا – برنامه‌ی دندانپزشکی به زبان انگلیسی.
دانشگاه ساپینزای رم – یکی از قدیمی‌ترین دانشگاه‌های اروپا با برنامه‌ی انگلیسی‌زبان دندانپزشکی.
تحصیل پزشکی در ایتالیا
همانند دندانپزشکی، پزشکی در ایتالیا نیز بدون آزمون ورودی IMAT شدنی نیست. اگر قصد دارید در برنامه‌های پزشکی انگلیسی‌زبان دانشگاه‌های ایتالیا پذیرفته شوید، باید این آزمون را با موفقیت پشت‌سر بگذارید. در مطالب قبلی، آزمون IMAT را به طور کامل معرفی کرده‌ایم که می‌توانید برای آشنایی با ساختار، منابع و شیوه برگزاری آن مطالعه کنید.
روند اعلام نتایج و پذیرش:
- نتایج آزمون معمولاً چند هفته بعد منتشر می‌شود.
- بر اساس نمرات، رتبه‌بندی ملی برای همه داوطلبان تهیه می‌شود.
- این رتبه‌بندی دو عامل کلیدی را در نظر می‌گیرد: امتیاز کل داوطلب/ تعداد ظرفیت‌های موجود در هر دانشگاه
- متقاضیان تحصیل در ایتالیا که رتبه‌ی آن‌ها به اندازه کافی بالا باشد، یکی از دانشگاه‌های انتخابی خود را دریافت می‌کنند.
- برای نهایی کردن پذیرش، باید فرایند ثبت‌نام را در مهلت تعیین‌شده تکمیل کنید؛ در غیر این صورت، جای شما به داوطلب بعدی در لیست رتبه‌بندی داده می‌شود.
کلام آخر
تحصیل در ایتالیا مسیرهای متنوعی پیش روی دانشجویان بین‌المللی قرار می‌دهد که بر اساس زبان تدریس، مقطع تحصیلی و نوع پذیرش (با آزمون یا بدون آزمون) دسته‌بندی می‌شوند. در مقطع کارشناسی، اکثریت برنامه‌ها به زبان ایتالیایی ارائه می‌شود و گزینه‌های انگلیسی‌زبان محدودترند. در مقطع کارشناسی ارشد، به دلیل فراوانی رشته‌های انگلیسی‌زبان و سیاست «پذیرش آزاد» در بسیاری از برنامه‌ها، این مقطع یکی از آسان‌ترین و مطمئن‌ترین گزینه‌ها برای متقاضیان بین‌المللی تحصیل در ایتالیا است. شرط ورود عمدتاً تأیید سابقه علمی و مدارک از سوی کمیته پذیرش است و نیازی به آزمون رقابتی ملی نیست.
در نهایت، برای همه مسیرها، بورسیه‌های استانی ایتالیا می‌توانند شهریه و هزینه‌های زندگی را پوشش دهند و تحصیل را عملاً رایگان کنند. بنابراین ترس از آزمون ورودی یا مشکلات مالی نباید مانعی برای انتخاب ایتالیا به‌عنوان مقصد تحصیلی باشد و با شناخت مسیر مناسب، همه‌چیز شدنی است. چه به دنبال رشته‌هایی باشید که آزمون ورودی دارند، مثل پزشکی و دندانپزشکی و چه چشم‌تان به مسیرهای راحت‌تر و بدون آزمون باشد، موسسه اعزام دانشجوی علمی نو با مجوز رسمی وزارت علوم، بهترین و مطمئن‌ترین راه را پیش پای شما می‌گذارد. ما فقط برای دانشگاه‌هایی اقدام می‌کنیم که مشمول بورسیه استانی ایتالیا هستند تا با پوشش شهریه و هزینه‌های زندگی، تحصیل شما در این کشور عملاً رایگان شود. هدف ما این است که بدون اتلاف وقت و با بیشترین شانس موفقیت، شما را در کلاس‌های دانشگاهی ایتالیا ببینیم، چه پشت میز رشته‌ای پررقابت، چه در فضای آرام رشته‌های بدون آزمون.