بازار کار رشته هوش مصنوعی در ایران و سایر کشورها

اگر به دنبال شناخت دقیق‌تر بازار کار رشته هوش مصنوعی در ایران و سایر کشورها هستید، این مطلب می‌تواند مسیر روشنی پیش روی شما قرار دهد. رشته هوش مصنوعی (AI) یکی از نوظهورترین و در عین حال پرتقاضاترین حوزه‌های فناوری در جهان است که در مدت زمان کوتاهی، توجه بسیاری از شرکت‌ها، دولت‌ها و دانشگاه‌ها را به خود جلب کرده است. 

با رشد سریع تکنولوژی و نفوذ هوش مصنوعی در صنایع مختلف از جمله سلامت، آموزش، کشاورزی، حمل و نقل، مالی و حتی هنر، فرصت‌های شغلی گسترده‌ای برای فارغ‌التحصیلان این رشته فراهم شده است. به‌طوری که آمارها نشان می‌دهد نرخ رشد سالانه فرصت‌های شغلی در این حوزه به بیش از ۷۴ درصد رسیده است. این یعنی اگر شما مهارت‌های لازم مانند برنامه‌نویسی پایتون، یادگیری ماشین، NLP و تحلیل داده را کسب کرده باشید، شانس بالایی برای ورود به بازار کار جهانی دارید. 

در این مقاله از موسسه اعزام دانشجوی علمی نو به بررسی چشم‌انداز شغلی این رشته در ایران و سایر کشورهای پیشرفته می‌پردازیم و خواهیم دید که فرصت‌های شغلی و درآمد متخصصان AI در نقاط مختلف جهان چگونه است. اگر شما هم به این رشته پرآتیه علاقه دارید و قصد دارید برای ادامه تحصیل یا ورود به بازار کار جهانی اپلای کنید، پیشنهاد می‌کنیم همین حالا وقت مشاوره پذیرش تحصیلی با موسسه اعزام دانشجوی علمی نو را رزرو کنید تا با بررسی دقیق رزومه و شرایط‌تان، بهترین مسیر برای اپلای تحصیلی یا شغلی را انتخاب کنید.

رشته هوش مصنوعی

برخلاف تصور اکثریت که بر این باورند اولین بار استیون هاوکینگ و بیل گیتس در مورد حوزه AI صحبت کردند؛ اولین بار جان کارتی (پدر علم و دانش) اصطلاح AI را برای تولید ماشین هوشمند به کار گرفت. این حوزه کاری شاخه‌ای از علوم کامپیوتر است که بر هوشمندسازی رایانه‌ها و سیستم ها تمرکز دارد. اجرای آن با الهام از موجودات زنده خصوصاً انسان امکان‌پذیر بوده و هدف این حوزه مهم تحلیل اطلاعات، استدلال و یادگیری، درک و تولید زبان و گفتار در کامپیوتر می‌باشد.

AI ارتباط بسیار نزدیکی با فلسفه، ریاضی، روان‌شناسی، زبان شناسی، عصب شناسی، فیزیولوژی و غیره دارد.

کاربرد AI

اگر چه که رشته AI بسیار جدید بوده و هنوز در اول راه است؛ اما توانسته در زندگی مردم تأثیراتی عمیق گذاشته و در زمینه‌های پزشکی، اقتصاد، بازاریابی، صنایع تولیدی و غیره به کار می‌رود. اهمیت این حوزه در طراحی سیستم‌های ایمنی، نظامی، بازی‌های کامپیوتری، تشخیص هویت و سایر موارد دیگر بیش از پیش آشکار شده است. همان طور که می‌دانید، AI هر روز بیشتر از قبل با زندگی مردم عجین شده و کاربردهای آن در صنایع گوناگون در حال گسترش است.

بازار کار رشته هوش مصنوعی 

هم اکنون، یکی از جنبه‌های اصلی و اهداف برجسته  AI کپی کردن رفتار انسان است. طبق گزارشات اعلام شده از سوی موسسه تحقیقاتی گارتنر تا سال 2024 بالغ بر 2.5 میلیون فرصت شغلی جدید مرتبط با این حوزه ایجاد می‌شود. تحصیل در این رشته برای آن دسته از افرادی که قصد مهاجرت تحصیلی به اروپا را دارند بسیار مناسب است. بهترین کشورها برای کار در حوزه AI آمریکا، انگلستان، آلمان، چین، فرانسه، کانادا، سوئیس، استرالیا، هند و غیره هستند. به طور کلی، متخصصان می‌توانند در هر یک از شاخه‌های زیر به کار مشغول شوند:

توسعه دهنده 

مهندس توسعه دهنده AI مسئول انجام تجزیه و تحلیل آماری، اجرای آزمون‌های آماری و اجرای طرح‌های آماری است. بنابراین، آن‌ها راه حل‌های مبتنی بر AI و ML را برای شرکت ایجاد می‌کنند. برای تبدیل شدن به توسعه دهنده AI  نیاز به مهارت‌های برنامه نویسی خوب در پایتون، اسکالا و جاوا است. 

تحلیلگر 

نقش تحلیلگر شبیه به یک مهندس AI است. مسئولیت اصلی این افراد آن است که خدمات ارائه شده توسط یک صنعت خاص را با استفاده از مهارت‌های تجزیه و تحلیل داده‌ها بررسی کرده و به ارائه راهکارها و طرح ها بپردازند. تحلیلگران در صنعت مراقبت‌های بهداشتی، صنعت مالی، زمین شناسی و امنیت سایبری حضوری پررنگ دارند. یک تحلیلگر باید قدرت برنامه نویسی، تجزیه و تحلیل سیستم و آمار محاسباتی خوبی را داشته باشد.

متخصص داده

با توجه به تقاضای زیاد برای دانشمندان داده، شانس یافتن کار در این حوزه بالاست. نقش یک دانشمند داده شامل شناسایی جریان داده‌های ارزشمند و منابع، کار با مهندسان داده برای جمع‌آوری داده‌ها و همچنین تجزیه و تحلیل مقادیر گسترده داده‌ها است.  SQL، Python، Scala، SAS، SSAs، و R ابزارهای مفید برای یک دانشمند داده می‌باشد. 

دانشمند تحقیقاتی

دانشمند تحقیقاتی یکی از دیگر شاخه‌های بازار کار در حوزه هوش مصنوعی است. این موقعیت شغلی مسئولیت‌های مربوط به تحقیق در زمینه artificial intelligence یا همان AI و یادگیری ماشین را برای نوآوری و کشف راه حل‌های AI گرا را برعهده دارد. یک دانشمند تحقیقاتی باید به آمار محاسباتی، ریاضیات کاربردی، یادگیری ماشین و شبکه‌های عصبی تسلط داشته باشد. انتظار می‌رود یک دانشمند تحقیقاتی دارای مهارت‌های برنامه نویسی پایتون، Scala، SAS، SSAS و R باشد. مدرک کارشناسی ارشد یا دکترای پیشرفته برای تبدیل شدن به یک دانشمند تحقیقاتی لازم است. 

مدیر تولید

امروزه در هر شرکت موفق، فعالیت مدیر تولید نشان دهنده نقش مهم AI است. حل مسائل چالش برانگیز توسط استراتژی جمع‌آوری داده‌ها وظیفه مدیر تولید می‌باشد. آن‌ها باید مهارت شناسایی مشکلات مربوط به موانع کسب و کار را داشته و مجموعه داده های مرتبط را برای تفسیر داده‌ها جمع‌آوری کنند. هر سازمان نیاز به یک مدیر تولید کارآمد دارد و او باید به زبان‌های برنامه نویسی مانند پایتون، R، SQL و سایر موارد دیگر آشنایی داشته باشد.

شرکت‌های نیازمند به متخصص AI

شرکت‌های زیادی در دنیا هستند که برای پیشرفت خود به متخصصان این حوزه کاری نیازمند هستند. مهم‌ترین شرکت‌هایی که متخصصان می‌توانند در صورت داشتن تجربه کاری کافی آن‌ها مشغول به کار شوند به شرح زیر است:
•    Apple
•    Google
•    Amazon
•    Facebook
•    Accenture
•    IBM
•    Microsoft
•    Baker Hughes
•    PepsiCo
•    Casetext

بازار کار هوش مصنوعی در ایران

خوشبختانه چند سالی است که بازار کار هوش مصنوعی در ایران با استقبال خوبی مواجه شده است و شرکت‌های مختلفی به دنبال جذب متخصصان این حوزه کاری هستند. به صورت کلی، دارندگان مدرک کارشناسی ارشد مشکل خاصی در خصوص یافتن کار نخواهند داشت. بزرگ‌ترین چالشی که باعث شده تا artificial intelligence در ایران نسبت به سایر کشورها عقب‌تر باشد، فرصت پژوهش است. 

با توجه به شرایط سخت اخذ ویزا برای ایرانیان، اکثر آن‌ها قادر به شرکت در کنفرانس‌های بین المللی نمی‌باشند. شرکت در کنفرانس‌ها باعث می‌شود تا متخصصان با مباحث روز دنیا آشنا شوند و به تبادل اطلاعات با همکاران خود بپردازند. طبق یک قاعده کلی، حقوق متخصصان AI در ایران در مقایسه با سایر کشورها کمتر است. فارغ التحصیلان این رشته در ایران می‌توانند به عنوان برنامه نویس، مدیر وب سایت، تحلیلگر، طراح و سازنده ربات، مدیر شبکه و سایر موارد دیگر مشغول به کار شوند.

بازار کار هوش مصنوعی در سایر کشورها

در حال حاضر، مهندسی AI یکی از پرطرفدارترین مشاغل در جهان است. بازار کار هوش مصنوعی در حال رشد است. همه ما می‌دانیم که artificial intelligence، تأثیر عظیمی در تمام صنایع بزرگ دارد. میانگین حقوق سالانه AI در ایالات متحده بیش از 110 هزار دلار است. این رشته جزو پردرآمدترین شغل های کانادا است و حقوق سالانه متخصصان در کشور کانادا به طور متوسط بیش از 85،000 دلار کانادایی می‌باشد. چشم‌انداز کاری توسعه دهندگان هوش مصنوعی به همان اندازه در اروپا قابل قبول است. حقوق و دستمزد مهندس AI در انگلستان بیش از 60،000 پوند در سال خواهد بود. 

حقوق سالانه این مهندسان در آلمان حدود 84،574 یورو بوده و در استرالیا می‌تواند تا 110،000 دلار در سال باشد. با این حال، باید توجه داشت که این حقوق‌های دریافتی تحت تأثیر عواملی مانند حوزه کاری، میزان سابقه کار و مدرک تحصیلی هستند. 

حقوق مهندسان در صنایعی مانند تکنولوژی، خدمات مالی و تحقیقات پزشکی نسبت به قبل رو به افزایش می‌باشد. حتی سازمان‌های دولتی در بسیاری از کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه، موقعیت‌های شغلی برای مهندسی AI را افزایش داده‌اند؛ زیرا آن‌ها متوجه تاثیر عظیم AI بر بخش دفاعی و حکومتی هستند. همان گونه که متوجه شدید، هنگامی که صحبت از بهترین مشاغل در آینده می‌شود، تعداد کمی از صنایع به اندازه AI اهمیت پیدا می‌کنند. مهارت‌هایی که می‌توانند به جویندگان کار در این حوزه کمک کنند به شرح زیر است:
•    زبان برنامه نویسی: پایتون، جاوا،C  ،C ++ ، SQL، R، Scala، Perl
•    محیط یادگیری ماشین: TensorFlow, Theano, Caffe, PyTorch, Keras, MXNET
•    سیستم عامل های ابری: AWS, Azure, GCP
•    سیستم های مدیریت گردش کار: Airflow, Luigi, Pinball
•    ابزارهای داده بزرگ: Spark, HBase, Kafka, HDFS, Hive, Hadoop, MapReduce, Pig
•    ابزار پردازش زبان طبیعی: spaCy, NLTK

بهترین دانشگاه‌‌ها برای تحصیل هوش مصنوعی در خارج از کشور

با توجه به این که رشته AI دارد وارد تمام جنبه‌های زندگی مردم می‌شود، برخی از دانشگاه‌‌ها اقدام به ارائه آن کرده‌اند. برخی از بهترین دانشگاه‌‌ها برای تحصیل در AI به شرح زیر می‌باشند:
•    کارنگی ملون (Carnegie Mellon)
•    موسسه تکنولوژی ماساچوست (Massachusetts Institute of Technology)
•    دانشگاه استنفورد (Stanford University)
•    دانشگاه تورنتو (University of Toronto)
•    دانشگاه آکسفورد (University of Oxford)
•    دانشگاه چینهوا (Tsinghua University)
•    دانشگاه پرینستون (Princeton)
•    هاروارد (Harvard)
•    جان هاپکینز (Johns Hopkins)
•    دانشگاه کمبریج (Cambridge)
•    دانشگاه ملی سنگاپور (National University of Singapore)
•    شانگهای جیائو تانگ (Shanghai Jiao Tong)
•    دانشگاه کلمبیا (Columbia University)
•    دانشگاه توکیو (University of Tokyo)
•    دانشگاه کاتولیک لوون (Catholic University of Leuven)
•    بریتیش کلمبیا (University of British Columbia)
•    فنی مونیخ (Technical University of Munich)
•    دانشگاه پکن (Peking University)
•    دانشگاه سیدنی (University of Sydney)
•    دانشگاه آمستردام (University of Amsterdam)

سخن آخر

بدون تردید در سال های آینده شاهد رشد بازار کار هوش مصنوعی در سراسر دنیا خواهیم بود. همان گونه که در طول مقاله بارها به آن اشاره شد، ورود به این حوزه کاری نیازمند داشتن توامندی‌ها و مهارت‌ها در زمینه های مختلفی است. متخصصان و فارغ التحصیلان می‌توانند در صنایع گوناگونی به فعالیت مشغول شوند. هم اکنون این رشته در بهترین دانشگاه‌های دنیا تدریس می‌شوند. اگر شما عزیزان قصد مهاجرت از طریق کار و یا تحصیل به خارج از کشور را داشته و اما هنوز از تصمیم خود مطمئن نیستید، می‌توانید از کمک کارشناسان مجرب موسسه اعزام دانشجوی علمی نو برخوردار شوید.