آلمان یا انگلیس؟ کدام کشور برای تحصیل و زندگی بهتر است؟ اگر به فکر مهاجرت به این دو کشور اروپایی هستید مقایسه دو کشور آلمان و انگلیس برای تحصیل و زندگی به شما برای انتخاب بسیار کمک خواهد کرد. هر دو کشور، از کشورهای پیشرفته در اروپا هستند و از وضعیت اقتصادی و رفاهی خوبی برخوردارند و سیستم آموزشی پیشرفته‌ای دارند که دارای تکنولوژی روز دنیا است اما در عین حال هرکدام دارای معایب و مزایایی برای تحصیل و زندگی هستند.

در این پُست از موسسه اعزام دانشجوی علمی نو به بررسی و مقایسه‌ی دو کشور محبوب و پرطرفدار برای مهاجرت تحصیلی، یعنی آلمان و انگلیس، از جنبه‌های مختلف تحصیل و زندگی می‌پردازیم. اگر شما هم بین این دو مقصد مردد هستید و نمی‌دانید کدام یک برای آینده‌ی تحصیلی و شغلی‌تان مناسب‌تر است، این مطلب می‌تواند دید بهتری به شما بدهد و انتخاب را برایتان ساده‌تر کند. اگر مایلید اطلاعات دقیق‌تر و شخصی‌سازی‌شده‌تری بر اساس شرایط خودتان دریافت کنید، می‌توانید با کارشناسان ما در ارتباط باشید و وقت مشاوره پذیرش تحصیلی رزرو کنید. تیم مشاوران موسسه اعزام دانشجوی علمی نو با تجربه و مجوز رسمی در این مسیر همراه شماست.

مقایسه آلمان و انگلیس برای تحصیل

انتخاب بهترین کشور برای مهاجرت تحصیلی می‌تواند یکی از بزرگترین تصمیم‌ها و چالش‌ها برای هر فرد باشد. اما در بین تمام مقصدهای مهاجرتی، مهاجرت تحصیلی به اروپا مزایای بسیاری دارد؛ از جمله اینکه اگر شما تصمیم به برگشت داشته باشید، می‌توانید بعد از تحصیل فرصت‌های شغلی بهتری در ایران به دست بیاورید. بسیاری از کارفرمایان در داخل ایران به دنبال افرادی هستند که دارای تحصیلات خارج از کشور و تجربیات بین‌المللی هستند.

همچنین تحصیل در اروپا امکان آشنایی با فرهنگ این قاره کهن و زبان‌های دیگر دنیا را به شما می‌دهد و تجربه بسیار خوبی است. اروپا همواره یکی از مقصدهای مهاجرتی محبوب در بین دانشجویان بوده و کشورهای آلمان و انگلیس هم از بهترین کشورهای اروپایی برای تحصیل هستند. انگلیس به دلیل دانشگاه‌های خوب و معروف و آلمان به دلیل ارزان بودن هزینه تحصیل و شهریه دانشگاه‌ها و کیفیت خوب سیستم آموزشی در جهان شناخته شده است.

با اینکه کشور آلمان و انگلیس، هر دو برای اقامت و تحصیل بسیار خوب هستند اما چند معیار و فاکتور مهم وجود دارد که باید قبل از انتخاب بین این دو کشور برای تحصیل در نظر بگیرید. از جمله این فاکتورها هزینه تحصیل، شرایط و مدارک لازم، لیست بهترین دانشگاه‌ها، درصد پذیرش، تعداد دانشجویان بین‌المللی و امکان کار حین تحصیل است، که در ادامه به بررسی و مقایسه هر یک می‌پردازیم.

مقایسه آلمان و انگلیس برای تحصیل

شرایط و مدارک لازم برای پذیرش

برای پذیرش از دانشگاه‌های انگلستان باید آخرین مدرک تحصیلی و ریزنمرات خود را ترجمه و به همراه انگیزه‌نامه، پایان‌نامه و توصیه‌نامه برای دانشگاه ارسال کنید. همچنین باید دارای مدرک زبان آیلتس، تافل و یا PTE باشید. برای پذیرش در رشته‌های مدیریت ارائه نمره GMAT و برای رشته‌های مهندسی و علوم نمره GRE هم اجباری است. دانشگاه‌های انگلستان سابقه کاری را هم مد نظر قرار می‌دهند.

در دانشگاه‌های آلمان معمولاً هر دانشگاه شرایط متفاوتی دارد. بعضی از دانشگاه‌ها امتحان ورودی دارند و شما برای دوره کارشناسی باید دوره کالج و یا 35 واحد در ایران سپری کنید. تعداد واحد برای هر رشته متفاوت خواهد بود. برای مقطع ارشد باید دارای مدرک زبان آلمانی B2، ترجمه آخرین مدرک تحصیلی و ریزنمرات و در بعضی موارد دارای انگیزه‌نامه باشید. در مقطع ارشد مدرک زبان انگلیسی آیلتس و یا زبان آلمانی B2، انگیزه‌نامه و توصیه‌نامه، ترجمه مدرک تحصیلی کارشناسی و سابقه کاری مورد نیاز است.

علاوه بر این مدارک گواهی سلامت پزشکی و نامه پذیرش دانشگاه و گواهی تمکن مالی برای دریافت ویزای تحصیلی آلمان مورد نیاز است. به طور کلی مدارک و شرایط لازم برای پذیرش در دانشگاه‌های انگلیس استانداردتر و پذیرش و دریافت ویزای تحصیلی انگلیس راحت‌تر از کشور آلمان است.

هزینه تحصیل

به طور کلی هزینه تحصیل و زندگی در آلمان ارزان‌تر از انگلستان است. به خصوص در دانشگاه‌های دولتی آلمان هزینه دانشگاه بسیار پایین است ولی در انگلستان هزینه تحصیل گران در نظر گرفته می‌شود. شهریه دانشگاه‌ها بر اساس مقطع و رشته متفاوت است و حدوداً این مبلغ در دانشگاه‌های آلمان برای مقطع کارشناسی 20,000 یورو و برای مقطع ارشد 30,000 یورو در سال و در دانشگاه‌های انگلیس 14,000 تا 22,000 پوند برای مقطع کارشناسی و 17,000 تا 25,000 پوند در سال برای مقطع ارشد است.

البته امکان استفاده از بورسیه‌ تحصیلی آلمان و انگلیس برای دانشجویان بین‌المللی وجود دارد که این بورسیه‌ها توسط دانشگاه‌ها و سازمان‌های دولتی و خصوصی به عنوان کمک هزینه به دانشجویان برتر و با استعداد تعلق می‌گیرد.

بهترین دانشگاه‌ها

در کشورهای انگلیس و آلمان دانشگاه‌های بسیار خوبی وجود دارد که از سیستم آموزشی با کیفیت و اساتید ماهری برای تدریس به دانشجویان استفاده می‌کنند اما کشور انگلستان با توجه به وجود دانشگاه کمبریج و آکسفورد آوازه بیشتری در دنیا دارد. علاوه بر این دو دانشگاه سایر دانشگاه‌های معروف در انگلیس شامل موارد زیر هستند:

  • کالج سلطنتی لندن (Imperial College London)
  • دانشگاه لندن (UCL (University College London))    
  • دانشگاه ادینبورگ (University of Edinburgh)
  • دانشگاه منچستر (The University of Manchester)
  • دانشگاه کینگز کالج لندن (King’s College London (KCL))
  • دانشگاه بریستول (University of Bristol)

از دانشگاه‌های معروف آلمان هم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • دانشگاه صنعتی مونیخ (Technische Universität München)
  • دانشگاه لودویگ ماکسیمیلیان مونیخ (Ludwig-Maximilians-Universität München)
  • دانشگاه هومبولت برلین (Humboldt-Universität zu Berlin)
  • دانشگاه فرای برلین (Freie Universität Berlin)
  • دانشگاه توبینگن (Eberhard Karls Universität Tübingen)
  • دانشگاه فرایبورگ (Universität Freiburg)

در کل، در مبحث دانشگاه‌ها انگلیس کاملا نسبت به آلمان برتری دارد و دانشگاه‌های آن اصلا قابل مقایسه با آلمان نیستند.

نرخ پذیرش در دانشگاه

خبر خوب اینکه نرخ پذیرش در دانشگاه‌های انگلیس بالاست و از هر 730 هزار نفر حدود 570 هزار نفر پذیرش می‌شوند که برابر با 78 درصد است. اما در مقابل نرخ پذیرش در دانشگاه‌های آلمان پایین و در حدود 30 درصد و یا حتی پایین‌تر است. البته این آمار به این معنی نیست که شما امیدتان را از دست بدهید و برای دانشگاه‌های آلمان درخواست پذیرش نفرستید؛ فقط به خاطر داشته باشید که رقابت برای پذیرش در دانشگاه‌های دولتی آلمان به علت ارزان بودن هزینه تحصیل شدید است و پذیرش در دانشگاه‌های خصوصی این کشور به مراتب راحت‌تر است.

شرایط کار در آلمان و انگلیس

شرایط کار حین تحصیل

در آلمان، دانشجویان بین‌المللی مجازند سالانه تا ۱۲۰ روز کامل یا ۲۴۰ روز نیمه‌وقت کار کنند. این محدودیت به صورت سالانه محاسبه می‌شود، نه هفتگی و می‌تواند برای دانشجویانی که به دنبال برنامه‌ریزی منظم‌تر هستند، چالش‌برانگیز باشد. علاوه بر این، برای مشاغل فراتر از این محدوده، اخذ مجوز از اداره مهاجرت الزامی است. نکته مهم دیگر این است که بسیاری از فرصت‌های شغلی دانشجویی در آلمان نیازمند تسلط به زبان آلمانی هستند، به‌ویژه در مشاغلی مانند خدمات مشتری یا فروش. از نظر حقوق نیز درآمد ساعتی بین ۱۰ تا ۱۵ یورو متغیر است که البته بسته به شهر و نوع کار می‌تواند تفاوت داشته باشد. 

در مقابل، شرایط کار دانشجویی در انگلیس شفاف‌تر و انعطاف‌پذیرتر است. دانشجویان بین‌المللی دارای ویزای تحصیلی می‌توانند در طول ترم تا ۲۰ ساعت در هفته کار کنند و در ایام تعطیلات به‌صورت تمام‌وقت مشغول به کار شوند. این قانون ساده و مشخص است و نیاز به محاسبه پیچیده یا دریافت مجوز اضافی ندارد. 

نکته مثبت دیگر اینکه زبان آموزش و ارتباطات در انگلیس همان زبان انگلیسی است و نیازی به یادگیری زبان دوم برای یافتن شغل وجود ندارد. همچنین، فرصت‌های شغلی متنوع‌تری به‌خصوص در شهرهای بزرگ وجود دارد، از جمله کار در محیط‌های دانشگاهی، فروشگاه‌ها، کافه‌ها، مراکز هنری و حتی کارآموزی در شرکت‌های بزرگ بین‌المللی. حقوق ساعتی در انگلیس بین ۱۰ تا ۱۵ پوند است که با توجه به ارزش پوند، قدرت خرید بالاتری نسبت به یورو دارد.

تعداد دانشجویان بین‌المللی

در انگلیس به دلیل پذیرش راحت‌تر تعداد دانشجویان خارجی و بین‌المللی بیشتر از آلمان است. تعداد دانشجویان غیر اروپایی در انگلستان حدود 452 هزار نفر و 152 هزار نفر اروپایی غیر انگلیسی است و در آلمان تعداد دانشجویان بین‌المللی حدود 350 هزار نفر است، که البته این تعداد هم کم نیست.

مقایسه آلمان و انگلیس برای زندگی

همانطور که پیش‌تر اشاره کردیم آلمان و انگلیس هر دو دارای قوانین و سیستم‌های پیشرفته‌ای در اداره کشور هستند و از بسیاری نظرات برای زندگی و تحصیل مناسبند، اما بررسی بعضی جنبه‌های مهم می‌تواند در انتخاب مقصد مناسب برای زندگی و اقامت بین این دو کشور بسیار مفید باشد. در ادامه بعضی از این فاکتورهای مهم را بین انگلیس و آلمان مقایسه می‌کنیم.

هزینه زندگی

برای اخذ ویزای تحصیلی، ارائه گواهی تمکن مالی یکی از الزامات اصلی در اغلب کشورهاست. برای دریافت ویزای تحصیلی انگلستان، دانشجویان باید ثابت کنند که توانایی تأمین هزینه‌های زندگی خود را دارند. این مبلغ بسته به محل تحصیل متفاوت است: اگر در لندن تحصیل می‌کنید، باید حداقل ۱.۴۸۳ پوند در ماه (معادل ۱۳.۳۴۷ پوند برای ۹ ماه) در حساب بانکی خود داشته باشید. اگر خارج از لندن تحصیل می‌کنید، این رقم به ۱.۱۳۶ پوند در ماه (معادل ۱۰.۲۲۴ پوند برای ۹ ماه) کاهش می‌یابد. 

در مقابل، برای تحصیل در آلمان، گرچه هزینه‌های زندگی و تحصیل در این کشور نسبتاً پایین است، اما همچنان ارائه گواهی تمکن مالی الزامی است. از تاریخ ۱ سپتامبر ۲۰۲۴، مبلغ موردنیاز برای اثبات تمکن مالی در آلمان ۹۹۲ یورو در ماه (معادل ۱۱.۹۰۴ یورو برای یک سال) تعیین شده است. این مبلغ باید از طریق گواهی موسوم به «Finanzierungsnachweis» به سفارت آلمان ارائه شود تا اطمینان حاصل شود متقاضی، توانایی مالی لازم برای تأمین هزینه‌های زندگی در سال اول اقامت را دارد. 

در مجموع، تمکن مالی مورد نیاز برای انگلستان، به‌ویژه در لندن، بالاتر از آلمان است.

آینده شغلی بعد از تحصیل

در آلمان شما می‌توانید بعد از تحصیل 18 ماه در این کشور بمانید و به دنبال کار باشید. این زمان برای پیدا کردن یک شغل مناسب و تبدیل ویزای تحصیلی به ویزای کار آلمان کافیست. اگر دارای مهارت و تخصص بالا در زمینه‌ای خاص باشید و از یک مقدار مشخص بیشتر درآمد دریافت کنید، می‌توانید برای دریافت کارت آبی یا blue card در آلمان اقدام کنید که مسیر شما برای دریافت اقامت دائم در آلمان را آسان‌تر خواهد کرد.

در سال‌های اخیر مسیر کاری بعد از تحصیل در انگلیس آسان‌تر کرده است و شما می‌توانید بعد پایان تحصیل به مدت 2 سال در این کشور کار کنید. قوانین جدید انگلیس برای اشتغال دانشجویان بعد از تحصیل بسیار منعطف است. بر این اساس اگر شما نیاز به بیرون آمدن از کار فعلی خود دارید، قوانین جدید دولت انگلیس از شما حمایت می‌کند و شما مجبور نیستید یک کار را به خاطر نگرانی برای باطل شدن ویزا به طور مستمر ادامه دهید.

امنیت

هردو کشور آلمان و انگلیس به عنوان کشورهای امن برای زندگی در نظر گرفته می‌شوند. اما به طور کلی در هر کشوری، شهرهای بزرگ دارای آمار جرم بالاتری هستند و باید در مورد محله‌ای که برای زندگی انتخاب می‌کنید از قبل تحقیق کنید.

سیستم بهداشتی

در آلمان، بیمه درمانی برای همه دانشجویان بین‌المللی اجباری است. دانشجویان باید یا از بیمه عمومی آلمان (GKV) استفاده کنند، یا در موارد خاص، بیمه خصوصی (PKV) بگیرند. هزینه بیمه سلامت دانشجویی در آلمان در سال جاری حدود ۱۲۰ تا ۱۳۰ یورو در ماه است که سالانه بیش از ۱۴۰۰ یورو هزینه خواهد داشت. گرچه این بیمه اکثر هزینه‌های درمانی را پوشش می‌دهد، اما باید در نظر داشت که روند دریافت برخی خدمات ممکن است طولانی باشد و در برخی موارد، دانشجویان باید هزینه‌هایی مانند دارو یا ویزیت پزشک متخصص را ابتدا پرداخت و سپس بازپرداخت بگیرند. 

در مقابل، در انگلستان دانشجویان بین‌المللی هنگام درخواست ویزای تحصیلی انگلیس باید هزینه‌ای به نام Immigration Health Surcharge (IHS) پرداخت کنند. این هزینه در حال حاضر ۴۷۰ پوند در سال است، که به مراتب پایین‌تر از هزینه بیمه درمانی در آلمان است. با پرداخت این مبلغ، دانشجویان به تمام خدمات سیستم درمان ملی انگلستان (NHS) درست مانند شهروندان بریتانیایی دسترسی خواهند داشت. این خدمات شامل ویزیت پزشک عمومی، اورژانس، درمان‌های بیمارستانی و حتی برخی خدمات روان‌شناسی می‌شود؛ بدون پرداخت هزینه اضافی در هنگام مراجعه. 

انگلستان با هزینه پایین‌تر، پوشش کامل‌تر و دسترسی ساده‌تر به خدمات درمانی، انتخاب بهتری برای دانشجویان بین‌المللی است و برخلاف آلمان، در انگلیس نیازی به انتخاب بین بیمه عمومی و خصوصی نیست و نیازی به پرداخت‌های ماهانه یا بازپرداخت هزینه‌ها وجود ندارد. 

آب و هوا

آلمان تابستان‌هایی گرم و زمستان‌هایی سرد دارد. با این حال انگلیس هم وضعیت بهتری در این مورد ندارد؛ تنها تفاوت این است که شما در انگلیس روزهای بارانی بیشتری را از آلمان تجربه می‌کنید.

بهترین کشور برای مهاجرت تحصیلی

فرهنگ و زبان

با اینکه هر دو کشور آلمان و انگلیس در قاره اروپا قرار دارند و فرهنگ غنی و فرصت‌های آموزشی ارزشمندی ارائه می‌دهند، اما از نظر زبان، شرایط متفاوتی را پیش روی دانشجویان بین‌المللی قرار می‌دهند. اگر قصد زندگی و کار در آلمان را داشته باشید، یادگیری زبان آلمانی تقریباً اجتناب‌ناپذیر است. این زبان نسبت به انگلیسی از نظر ساختار و دستور زبان دشوارتر تلقی می‌شود، به‌ویژه برای کسانی که هیچ پیش‌زمینه‌ای در آن ندارند. برای زندگی روزمره، پیدا کردن کار پاره‌وقت و برقراری ارتباط اجتماعی، دانستن زبان آلمانی همچنان یک نیاز مهم است. 

در مقابل، کشور انگلیس به‌طور طبیعی مزیتی بزرگ دارد: زبان رسمی‌اش انگلیسی است. این یعنی شما از همان ابتدا می‌توانید به‌راحتی با مردم ارتباط برقرار کنید، فرصت‌های شغلی بیشتری پیدا کنید و در جامعه ادغام شوید. حتی اگر در آلمان دوره‌تان را به زبان انگلیسی بگذرانید، همچنان در محیط بیرون دانشگاه با چالش‌های زبانی مواجه خواهید بود. 

از نظر فرهنگی، هر دو کشور ریشه‌های تاریخی عمیقی دارند و جاذبه‌های گردشگری، هنری و غذایی متنوعی ارائه می‌دهند. غذاهایی مانند سوسیس و نان در آلمان یا فیش‌اندچیپس و پای گوشت در انگلیس از نمونه‌های معروف فرهنگی‌اند. در زمینه موسیقی نیز هنرمندانی چون بتهوون و باخ از آلمان، و گروه بیتلز از انگلستان، نشان‌دهنده سهم بزرگ این دو کشور در دنیای هنر هستند.

سخن آخر

بعد از مقایسه کشور آلمان و انگلیس برای تحصیل و زندگی در این پُست، مجدداً به این نکته اشاره می‌کنیم که انگلیس و آلمان هر دو کشورهای خوبی برای تحصیل و زندگی هستند و موقعیت‌های بسیار خوبی در هر دو کشور در انتظار شماست. ولی هر کشور دارای نکات مثبت و منفی مخصوص به خود است که باید قبل از اقدام برای مهاجرت تحصیلی و زندگی آنها را در نظر بگیرید و بر اساس علاقه شخصی، ملاک‌هایی که دارید و شرایط انتخاب خود را انجام دهید.

با کنار هم گذاشتن تمام جوانب، از شرایط زبانی و کاری گرفته تا کیفیت آموزش، خدمات درمانی و اعتبار بین‌المللی، می‌توان به این نتیجه رسید که اگر توانایی تأمین هزینه‌های تحصیل و زندگی در انگلستان را داشته باشید، انگلیس قطعاً مقصد بهتری نسبت به آلمان خواهد بود. آلمان بیشتر مناسب افرادی‌ست که بودجه محدودتری دارند و ترجیح می‌دهند در یک محیط کم‌هزینه‌تر تحصیل کنند، اما در مقابل، انگلیس با ارائه خدمات سطح بالا، زیرساخت‌های آموزشی و شغلی قوی، فرصت‌های فراوان‌تری برای پیشرفت تحصیلی و اقامت بلندمدت فراهم می‌آورد. 

انگلیس کشور بسیار متنوعی‌ست، چه از نظر شهرها و مناطق برای زندگی و تحصیل، چه از نظر فرهنگی و فرصت‌های شغلی. از لندن گرفته تا شهرهای دانشجویی مانند منچستر، لیدز، یورک یا بیرمنگام، برای هر سلیقه و سبک زندگی، گزینه‌ای مناسب وجود دارد. همچنین، انگلستان یکی از معتبرترین کشورها در سطح جهانی از نظر مدارک دانشگاهی و فرصت‌های اقامت پس از تحصیل است.

اگر بتوانید در نهایت پاسپورت بریتانیایی را هم دریافت کنید، از امتیازات فراوانی مانند دسترسی آزاد به کشورهای مختلف، اعتبار بالای شغلی و خدمات شهروندی درجه‌یک بهره‌مند خواهید شد. به هرحال امیدواریم بهترین انتخاب را داشته باشید و فراموش نکنید در مسیر مهاجرت تحصیلی می‌توانید روی کمک و مشاوره کارشناسان موسسه اعزام دانشجوی علمی نو حساب کنید.